Waarschijnlijk zullen dit jaar de meeste preken op deze kerstavond over vrede gaan. Want vrede is tegenwoordig waarschijnlijk de eerste bezorgdheid van de meeste mensen. Vrede is ook de kern van de lezingen van vanavond. In Jezus komt de vredevorst ter wereld. Het juk van tirannen zal worden gebroken, belooft Jesaja, en de Vredevorst zal stevig op zijn troon zitten. Een tijdperk van duurzame vrede is in zicht. Het evangelie bevestigt: “Eer aan God in den hoge, en vrede op aarde voor de mensen die hij liefheeft! Een heerschaar engelen zingen dit lied. Ja, glorie aan God, want op aarde gaat het verlossingswerk voor alle mensen zijn beslissende fase in.

Het evangelie van de vrede (Ef 6:15)

Eén engel volstaat om de herders toe te spreken: “Ik breng u goed nieuws: heden is u een redder geboren.” Maar het hele hemelse leger is nodig om de impact van deze geboorte op de mensheid te verkondigen: “Vrede op aarde!

Je denkt misschien bij jezelf: wat zegt hij hier? Waar is de impact van deze geboorte op onze mensheid? Hoe zit het met die vrede op aarde? Het zijn geen hemelse troepen die boven Oekraïne, Syrië, Jemen of Koerdistan zullen verschijnen om Goed Nieuws te verkondigen. De nacht zal verlicht worden, niet door de glorie van God maar door explosies van raketten en bomen, en morgen, bij het aanbreken van de dag, zullen we de impact kunnen meten in mensenlevens, in materiële schade, in vernielde infrastructuur…

En toch is deze aankondiging van vrede een integraal onderdeel van Kerstmis. In feite maakt het deel uit van heel het Goede Nieuws, het hele Evangelie. De engelen kondigen vrede aan bij de geboorte van de Verlosser. Jezus zelf spreekt over vrede aan de vooravond van zijn dood. Het maakt deel uit van de erfenis die hij ons nalaat. “Vrede laat ik u, mijn vrede geef ik u” (Joh 14,27). Dit is geen goede wens, maar een geschenk, een gave. Maar hij voegt er onmiddellijk aan toe: “Niet zoals de wereld die geeft geef ik hem u. Laat uw hart niet verontrust en kleinmoedig worden.” Geen onrust en geen angst hebben? Hoe zou dat kunnen? Want Jezus zal lijden en een vreselijke dood sterven. Je zou voor minder uw gemoedsrust verliezen?

Drie dagen later – tot grote verbazing van zijn leerlingen – keert de Heer terug. Hij is van de doden opgestaan. En wat zijn zijn eerste woorden? “Vrede zij u!” Opnieuw geeft hij aan zijn vrienden het geschenk van vrede. Het is zijn kerstgeschenk, maar ook zijn paasgeschenk, een geschenk dat hij ons elke dag wil geven.

“Maar christenen leven niet in een aparte wereld,” zul je misschien tegenwerpen. Daar ben ik het helemaal mee eens. Er is geen zonderstatuut voor een christen. We maken dezelfde crises door als iedereen, we ervaren dezelfde moeilijkheden, dezelfde zorgen, dezelfde angsten. Bij dit alles zegt Jezus enkele zeer verrassende woorden: “Ik zeg u, maak u geen zorgen over uw leven”, over voedsel, kleding… Wat betekent dit? Is het een uitnodiging tot zorgeloosheid? Om van dag tot dag te leven en niets te doen? Natuurlijk niet. Paulus heeft de raad van Jezus overgenomen en maakt duidelijk wat er moet gebeuren: “Wees nergens bezorgd over! Maar in alle omstandigheden, bid en smeek, met dankzegging, om uw verzoeken aan God bekend te maken. En de vrede van God, die alles wat gekend kan worden te boven gaat, zal uw harten en gedachten in Christus Jezus bewaken. (Fil 4:6-7)

Het tegengif tegen zorgen 

Als we stilstaan bij onze zorgen, zijn we als een man die in een schommelstoel zit. Hij schommelt de hele dag heen en weer, maar als hij de stoel verlaat, staat hij nog steeds op dezelfde plaats. Wat beveelt de apostel aan? Bidden, in alle omstandigheden. Je tot God wenden, tot hem bidden, hem zelfs smeken, terwijl je dank zegt, wat een teken van vertrouwen is. Biedt dit gebed onmiddellijk oplossingen voor problemen?  Nee, maar de Heer geeft zijn vrede. En deze vrede wordt als een schild dat mijn hart en mijn geest beschermt en bewaart in Christus Jezus.

Iemand vertelde me eens: “Wanneer problemen zich opstapelen en me dreigen te overweldigen, ga ik een lange wandeling maken en heb ik een lang gesprek met de Ene daarboven. Als ik terugkom, vraagt mijn vrouw: “Is het probleem opgelost?” Niet noodzakelijk, niet per se. Maar ik heb vrede, de zorgen knagen niet meer aan mijn hart en geest. De vrede van God is er, en het geeft mij rust. Mijn ziel is in vrede!

Het tegengif voor zorgen en angst is gebed.

Lucas meldt woorden van Jezus die bijna identiek zijn. Hij moedigt ons aan onze verzoeken te richten tot de Vader in de hemel. Een geschenk is zeker: “De hemelse Vader zal de Heilige Geest geven aan hen die hem vragen. (Lc 11:11) En een van de vruchten van de Geest is vrede (Gal 5:22) “Liefde, vreugde, vrede…”

“Maar, mijn kinderen, bid!

In alle plaatsen waar Maria verscheen, is er één rode draad in de boodschappen: de noodzaak, ja de urgentie van volhardend gebed.

“Bid veel,” zegt ze drie keer hier in Banneux. Maar soms doet zij dat op een zeer spectaculaire wijze. Maria verscheen in een dorp waar de parochianen ontmoedigd waren geraakt en het geloof in het gebed hadden verloren. Ik heb het over het dorpje Pontmain, in het noordwesten van Frankrijk, in Mayenne om precies te zijn. In de 19e eeuw telde dit kleine dorp, verloren op het platteland, 400 inwoners. Er was er geen pastoor meer en het kerkgebouw was in verval. Op een dag werd pastoor Michel Guérin van een naburige parochie geroepen om de laatste sacramenten te verlenen aan een stervende man. Hij was zo geraakt door de geestelijke ellende van deze mensen dat hij de bisschop vroeg hem daarheen te sturen als pastoor. De bisschop gaf zijn toestemming. De uitdaging was enorm: de parochiekerk moest worden gerestaureerd en het christelijk leven moest worden bevorderd. Omdat hij een grote devotie had voor de Maagd Maria, besloot de pastoor elk huishouden een Mariabeeld te schenken. Elke avond wordt daar van nu af de rozenkrans gebeden. Het dorp werd een levendige en biddende christelijke gemeenschap.

De Frans-Duitse oorlog van 1870-71 brak uit. 38 mannen uit het dorp werden gemobiliseerd. Op zondag 15 januari 1871 nodigde de pastoor na de mis iedereen uit om ‘s avonds in de kerk bijeen te komen om de rozenkrans samen te bidden. De dorpelingen kwamen wel opdagen, maar toen hij de hymne “Moeder van Hoop” wilde zingen, viel de gemeente stil. Ze weigerden zelfs te bidden. Wat is het nut van bidden? De vijand is enkele tientallen kilometers verderop en rukt steeds verder op. En wat gebeurt er met de jonge mannen die naar de oorlog zijn gegaan? Alle overtuigingskracht van de priester is nutteloos. Zijn christenen waren in staking!

Op dinsdag 17 januari, rond 18.00 uur, kwamen een paar kinderen thuis voor het avondeten. Boven een schuur zien ze een mooie dame.  Ze blijft daar drie uur, zwijgend, met een kruisbeeld in haar hand. Onder haar voeten verschijnt een boodschap: “Maar bid, mijn kinderen. God zal je binnenkort verhoren… Mijn Zoon laat zich raken!” Al tijdens de verschijning hervatte de gemeenschap haar gebed en werd een drie uur durende Mariawake in de open lucht gehouden. De parochianen maakten de zondag en maandag, de dagen zonder gebed, goed.

En Onze Lieve Vrouw van Pontmain sprak geen loze woorden: de opmars van het Duitse leger werd tot staan gebracht en de 38 mannen keerden allen veilig en wel terug uit de oorlog.

“Wees nergens bezorgd over, maar bid en smeek onder dankzegging in alle omstandigheden om uw verzoeken aan God bekend te maken. En de vrede van God, die alles wat men kan bedenken te boven gaat, zal uw harten en gedachten in Christus Jezus bewaren.”

Ik wens ons allen een vredevol kerstfeest.